Diecezja Toruńska

W miejscu katastrofy, gdzie stoi symboliczny pomnik upamiętniający ofiary oraz krzyż z wyrytym napisem „Aby życie mieli” zgromadzili się przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, kolei, wojska, osoby, które w katastrofie niosły pomoc oraz rodziny ofiar tamtych wydarzeń. Bp Wiesław Śmigiel przewodniczył Mszy św. przy ołtarzu polowym. Nad głowami zebranych szumiały drzewa, a od czasu do czasu modlitewne skupienie przeszywał sygnał dźwiękowy przejeżdżających pociągów. - W takich sytuacjach brakuje słów. Ludzkie komentarze są nieporadne, a czasem nawet nie na miejscu. Zostaje współczucie, pomoc, ludzka solidarność i prośba do Boga o życie wieczne dla zmarłych i wsparcie dla żyjących – mówił biskup toruński przytaczając relację naocznego świadka, który twierdził, że podczas akcji ratunkowej panowała wyjątkowo wymowna cisza.

Nawiązując do słów Pana Jezusa, który wzywał do tego, by uczniowie Chrystusa byli zawsze gotowi do szczególnej drogi, jaką jest droga do nieba - „Niech będą przepasane biodra wasze i zapalone pochodnie”, podkreślił, że życie na ziemi trwa krótko i zawsze trzeba być gotowym na spotkanie z Panem.

Przypomniał, że w Biblii są dwie kategorie czasu: kairos i chronos. Chronos to czas obiektywny, który płynie i jest odmierzany, który jest ten sam dla wszystkich. - Kairos natomiast to czas bardzo indywidualny, to dar, który otrzymuje człowiek. On dla każdego biegnie inaczej i ani kalendarz, ani zegar nie jest w stanie go odmierzać. Ten czas należy wypełnić dobrymi uczynkami, swoją aktywnością i swoją obecnością – mówił. Zaznaczył, ze dopiero biorąc pod uwagę tę kategorię czasu jesteśmy w jakimś stopniu zrozumieć, dlaczego życie niektórych ludzi kończy się, w naszej ocenie, zbyt wcześnie czy tragicznie. - Każdy otrzymuje tyle czasu, ile potrzebuje by wypełnić go dobrem, miłością, szlachetnością – dodał.

Hierarcha wskazał, że katastrofa wywołała falę pomocy i solidarności. - Wielu ludzi zachowało się jak ludzie czujni, jak ci, którzy mają przepasane biodra i zapalone pochodnie. To nie był tylko czas łez i wielkiej tragedii, ale też czas wzajemnej solidarności. Katastrofa wywołała falę pomocy i dobroci – mówił.

Katastrofa jest dla nas wszystkich przestrogą. Nie znamy dnia, kiedy będzie trzeba stanąć przed Bogiem. Pasażerowie tego pociągu także mieli plany, które zostały przerwane. - Jesteśmy wezwani, by nieustannie dbać o nasze wnętrze, o naszą duchowość, o uczciwe życie, o to, aby w każdym momencie naszego życia zbierać naręcze dobrych uczynków – mówił bp Śmigiel.

Po Mszy św. w miejscu pamięci złożono wieńce i zapalono znicze. Wójt Gminy Wielka Nieszawka Krzysztof Czarnecki podkreślił, że katastrofa przypomina nam „jak kruche i cenne jest ludzkie życie”. Sekretarz stanu Ministerstwa Infrastruktury Andrzej Bittel zaznaczył, że „mamy obowiązek pamiętać o tych, którzy zginęli i zostali ranni, o tych, którzy nieśli wówczas pomoc.” Wskazał, że trzeba wyciągnąć wnioski z tej katastrofy. - Naszym wielkim zadaniem jest odpowiedzialność. Służba kolejarza to zawód, w którym bierze się odpowiedzialność za drugiego człowieka, za jego życie i zdrowie – mówił. Podkreślił, że dalej będą prowadzone prace w kierunku poprawy bezpieczeństwa w ruchu kolejowym, jednak żadne zabezpieczenia, choćby najlepsze nie zwalniają nikogo z postawy odpowiedzialności i rozwagi.

W czterdziestą rocznicę katastrofy kolejowej pod Otłoczynem na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego powstała wystawa online „Pamiętając 19.08.1980”. Składa się ona ze zdjęć z akcji ratunkowej oraz fragmentów artykułu profesora Wojciecha Polaka „Katastrofa kolejowa w Brzozie pod Toruniem”. Zdjęcia można także obejrzeć w Kolejowej Izbie Tradycji w Toruniu.

19 sierpnia 1980 roku, tuż przed świtem, ze stacji Toruń Główny rusza w kierunku Włocławka o pół godziny spóźniony osobowy pociąg pospieszny z Kołobrzegu do Łodzi. Jest 4.18. Dwie minuty później w przeciwnym kierunku wyjeżdża pociąg towarowy z Otłoczyna, którego maszynista, zmęczony po dwudziestokilkugodzinnej służbie, ignoruje znak „stój!” na semaforze i, prując rozjazd krzyżowy, wjeżdża pod prąd na lewy tor, po którym zdąża mu naprzeciw osobowy. Błąd maszynisty towarowca sygnalizują automatyczne urządzenia sterowania ruchem, błyskawicznie dowiadują się o nim kierujący ruchem w tym rejonie dyżurni. Nic jednak nie można zrobić, kierujący pociągami nie mają bowiem żadnych środków łączności. O 4.30, w wąwozie na wysokości miejscowości Brzoza, dochodzi do zderzenia. W katastrofie ginie 67 osób. Najmłodsza ma 7 lat,a  najstarsza 80. Maszyniści przejeżdżający obok tego miejsca cały czas sygnałem dźwiękowym oddają hołd tragicznie zmarłym.
xpb/Otłoczyn/KAI

Zdjęcia: ks. Paweł Borowski