Diecezja Toruńska

 

– Kl. Mateusz Cyrklaff: W tym roku przypada srebrny jubileusz sakry biskupiej Waszej Ekscelencji. Jak zareagował Ksiądz Biskup na wieść o no­minacji? Jak Ksiądz Biskup wspomina mo­ment święceń biskupich?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Upłynęło już sporo czasu i szcze­góły się zatarły. Pamiętam jednak waka­cje roku 1986, które spędzałem w Rzymie. Tam dowiedziałem się od kolegi pracującego w Watykanie, że zostałem zawezwany przez księdza Prymasa. Nie znałem powodu tego wezwania. Trudno było o natychmiastowy powrót do Polski, ponieważ miałem bilet lotniczy na określony dzień. Powróciwszy do kraju, na początku sierpnia, stawiłem się w rezydencji Ks. Kard. Józefa Glempa, który powiadomił mnie o nominacji na biskupa pomocniczego diecezji płockiej. Gdy wyrazi­łem konsens, Ksiądz Prymas wyznaczył datę ogłoszenia nominacji na dzień 14 sierpnia, we wspomnienie św. Maksymiliana Marii Kol­bego.

Wiadomość o nominacji biskupiej była dla mnie dużą niespodzianką. Nastawi­łem się na pracę dydaktyczną w Seminarium Duchownym w Płocku i Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, gdzie prowadziłem zajęcia z biblistyki. Nowe obowiązki wymaga­ły przestawienia się na inny tryb życia. Wy­rażając konsens, przeżywałem lęk, czy podo­łam zadaniom związanym z posługą biskupią. Ksiądz Prymas pomógł mi podjąć decyzję.

Dzień ogłoszenia nominacji spędzi­łem poza Płockiem, w klasztorze Sióstr Miło­sierdzia. Później, jak zwykle w takim przypad­ku, były telefony, wizyty, życzenia. Najżywiej zareagowało środowisko Seminarium, gdzie pełniłem funkcję wicerektora. Brać klerycka reagowała żywiołowo.

Przed konsekracją biskupią odbyłem rekolekcje na Jasnej Górze, przygotowując się duchowo na przyjęcie sakry. Udzielił jej Ksiądz Prymas Kard. Józef Glemp w katedrze płockiej, 4 października, w dniu św. Francisz­ka z Asyżu. Jest on moim ulubionym świętym i patronem mojej posługi biskupiej.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Powróćmy jednak do samych korze­ni. Czy mógłby Ksiądz Biskup opisać swoją posługę kapłańską w diecezji płockiej?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Pierwsze lata w kapłaństwie, po świę­ceniach w roku 1965, spędziłem w Rzymie na studiach teologicznych i biblijnych na Uni­wersytecie Gregoriańskim i w Papieskim In­stytucie Biblijnym. Kolejne lata, po uzyskaniu doktoratu, spędziłem w Płocku i Warszawie jako wykładowca Pisma św. W tym czasie związałem się z duszpasterstwem młodzieży przy rodzinnej parafii pw. Św. Bartłomieja. Gromadziła się tam młodzież liceum, do któ­rego uczęszczałem jako uczeń szkoły średniej. W parafii czułem się dobrze, ponieważ tam byłem ochrzczony, przyjęty do Pierwszej Ko­munii Św., bierzmowany i wyświęcony na ka­płana. Dobrze było też pracować z młodzieżą, która chętnie uczestniczyła w spotkaniach duszpasterskich. Prowadziłem dla nich spo­tkania Kręgu Biblijnego, polegające na dziele­niu się Słowem Bożym, wyjaśnianiu Pisma św. i zapoznawaniu się z Ziemią Świętą. Niektó­rzy uczestnicy tych spotkań nadal utrzymują ze mną kontakt. Równolegle prowadziłem Krąg Biblijny dla dorosłych, w kaplicy Sióstr Pasjonistek.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: A w jaki sposób rodziło się i dojrze­wało powołanie kapłańskie Księdza Biskupa?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Powołanie kapłańskie rodzi się czę­sto przez bliskie kontakty z duszpasterzami. Ogień od ognia się zapala. Pan Bóg powołu­je do kapłaństwa za pośrednictwem kapła­nów dających przykład dobrego życia i do­brej pracy duszpasterskiej. Miałem szczęście spotkać w młodości takich księży. Najwięcej zawdzięczam księżom prefektom ze szkoły podstawowej i średniej. Ukazywali oni swo­im uczniom piękno powołania kapłańskiego, mieli dla nich zawsze czas, służyli radą i po­mocą, wprowadzali w życie Kościoła. Szcze­gólną uwagą i troską otaczali ministrantów, do których należałem od przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej. Zazwyczaj w tym środowi­sku, pod dobrą opieką kapłana, budzą się i dojrzewają powołania kapłańskie. Na dro­dze do seminarium miałem też mocne wspar­cie modlitewne mojej rodziny.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: Ciekawią nas pasje Księdza Biskupa. Pośród rozlicznych obowiązków znajduje Eks­celencja czas na rozwijanie ich?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Dawniej pociągała mnie turystyka, zwiedzanie miejsc naznaczonych historią i kulturą. W szkole średniej lubiłem uczyć się łaciny, co okazało się przydatne w semina­rium, a później na studiach w Rzymie, gdzie wykłady i egzaminy odbywały się w tym języ­ku. Z kolei studia rozbudziły zainteresowania biblijne. W ostatnich latach pasjonuję się śre­dniowiecznymi manuskryptami liturgiczny­mi. Odkrywam w nich ducha i piękno liturgii, podziwiam cierpliwość i artyzm wykonaw­ców.

– Kl. Wojciech Skolmowski: O d 1992 roku jest Ksiądz Biskup Ordynariuszem Diecezji Toruńskiej. Ja­kie wspomnienia z pierwszych dni „tworzenia się” nowej diecezji najmocniej utkwiły w pa­mięci Księdzu Biskupowi?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Pierwsze lata spędzone w Toruniu to czas radości z uczestnictwa w tworzeniu się nowej diecezji i jej struktur. Wszystko zaczę­ło się 25 marca 1992 roku, kiedy z pismem nominacyjnym przedstawiłem się toruńskim proboszczom, zgromadzonym w katedrze Świętych Janów. Wówczas miało miejsce ka­noniczne objęcie diecezji. Uroczysty ingres odbył się 31 maja. Należało zacząć od powo­łania Kurii i urzędów niezbędnych do funk­cjonowania diecezji, a także zorganizowania pomieszczeń kurialnych. Drugim dekretem została powołana Caritas Diecezji Toruń­skiej. Każdy dzień przynosi nowe wyzwania w różnych dziedzinach życia diecezjalnego. Z wdzięcznością wspominam wszystkich współpracowników, duchownych i świeckich, którzy z entuzjazmem włączyli się w dzieło organizowania struktur diecezjalnych w wy­miarze duszpasterstwa, administracji i spraw materialnych. Ich radość i otwartość były nie­jako fundamentem pod dalszy rozwój diece­zji.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Jedną z pierwszych erygowanych instytucji Diecezji Toruńskiej jest Wyższe Se­minarium Duchowne, otaczane przez Księ­dza Biskupa pasterską troską. Potencjalnych placówek dla seminarium było kilka. Jakich formalności trzeba było dokonać? Na jakie trudności napotykano przy zakładaniu semi­narium?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Seminarium stanowi serce diecezji. Zamysł utworzenia własnego seminarium w Toruniu pojawił się już w pierwszych mie­siącach życia diecezjalnego, ale nie mógł być wówczas realizowany z braku odpowiedniej siedziby. Zalążek tego seminarium stanowili diakoni, którzy ostatni rok przed święceniami przebywali w budynku, który służył za kurię i dom biskupi. Żyjąc we wspólnocie z nimi, miałem okazję poznać przyszłych kapłanów święconych dla nowej diecezji.

Intensywne starania o lokalizację se­minarium w Toruniu zakończyły się pomyśl­nie. Drogą prawnej zamiany nieruchomości uzyskaliśmy obiekt po liceum medycznym, które zostało zamknięte w ramach reformy szkolnictwa. Za budynek wymagający kapi­talnego remontu diecezja zapłaciła skarbowi państwa ziemią orną, której wartość prze­wyższała wartości nabytego budynku. Po jego niezbędnej adaptacji toruńscy seminarzyści mogli rozpocząć formację we własnej diece­zji. Pierwszym rektorem naszego seminarium został ks. prof. Franciszek Drączkowski. Ścisła współpraca z pobliskim Uniwersytetem Mi­kołaja Kopernika doprowadziła do utworze­nia Wydziału Teologicznego, który powstał na bazie naszego seminarium.

Trudności w utworzeniu seminarium polegały głównie na znalezieniu odpowied­niej siedziby i wykładowców z kwa­lifikacjami. Czas jednak robi swoje. Kapłani wysyłani na studia specjalistyczne do uczelni krajowych i zagranicznych powracali z dokto­ratami i stanowili własny zespół dydaktyczny. Ucichła tez burza medialna wokół siedziby naszego seminarium. Seminarium stało się jedną z placówek naukowych Torunia.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: Początek lat 90. ubiegłego wieku to także powstawanie w Polsce największej ko­ścielnej instytucji charytatywnej – Caritasu. Nasza Diecezja nie pozostawała w tyle, two­rzono centra w Toruniu, Grudziądzu…

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Początki naszej diecezji zbiegły się czasowo z głębokimi przemianami społeczny­mi w Polsce. Transformacja ustrojowa powo­dowała wzrost bezrobocia, co ozna­czało zubożenie wielu rodzin. Poszerzył się znacznie zakres osób wymagających doraźnej pomocy. Należało objąć nią zwłaszcza naj­słabszych. Pomoc samorządowa i państwowa nie wystarczała. W tej sytuacji Kościół rozwi­jał swoją działalność charytatywną, ograni­czaną przez władze komunistyczne.

Caritas Diecezji Toruńskiej podjęła wiele inicjatyw, które świadczą o jej dyna­mizmie. Utworzono centra charytatywne w Toruniu, Grudziądzu, Brodnicy i Działdo­wie. Organizowano kolonie dla dzieci i mło­dzieży z ubogich rodzin. Rozwinięto akcję stypendialną i wieloraką pomoc materialną dla młodych. W ramach tej pomocy powstała bursa akademicka w Przysieku i bursy szkolne w Grudziądzu i Brodnicy. Duży nacisk poło­żono na szkolenie wolontariuszy w szkolnych kołach Caritas.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Rok 2001 upłynął pod znakiem two­rzenia Wydziału Teologicznego Uniwersyte­tu Mikołaja Kopernika w Toruniu, którego Ksiądz Biskup jest Wielkim Kanclerzem. Trud­no było przekonać władze uniwersyteckie do utworzenia nowego wydziału? Jak prze­biegały rozmowy?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Na utworzenie wydziału teologii w Uniwersytecie trzeba przyzwolenia władz uczelni i władz kościelnych. Uniwersytet Mi­kołaja Kopernika nie stawiał żadnych trud­ności, ponieważ wcześniej współpracował z utworzonym w Toruniu seminarium diece­zjalnym. Wydziały teologiczne należą do tra­dycji uniwersyteckich. Z kolei władze kościel­ne troszczą się o to, by wydziały teologiczne były rzeczywiście miejscem spotkania rozumu i wiary, ponieważ fides et ratio to jakby dwa skrzydła, na których duch ludzki wznosi się ku prawdzie. Kościelna procedura powołania wydziału teologii wymaga zgody Konferencji Episkopatu i Kongregacji ds. Wychowania Ka­tolickiego, której podlegają kościelne szkoły i uczelnie. Przed wydaniem decyzji Kongre­gacja sprawdza dokładnie zapotrzebowanie na wydział teologiczny i warunki jego utwo­rzenia, m.in. skład nauczycieli akademickich, liczba studentów, statut i program dydak­tyczny, siedziba, biblioteka. Przechodziliśmy stopniowo ten sprawdzian, jak się okazało z wynikiem pozytywnym.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: Z naszych seminaryjnych okien mo­żemy na bieżąco obserwować postępy w bu­dowie Centrum Dialogu. W jakich okoliczno­ściach zrodził się pomysł na nowy budynek? Jakim celom będzie służył?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Tradycja dialogu religijnego ma w Toruniu głębokie korzenie. Jak wiadomo, odbyła się tu przed 350-laty „Braterska Roz­mowa” (Colloquium Charitativum) przed­stawicieli trzech wyznań: katolików, luteran i kalwinistów. Na jubileuszowe obchody tego wydarzenia przybyli licznie do Torunia repre­zentanci różnych wspólnot chrześcijańskich, by wyrazić wolę kontynuowania dialogu eku­menicznego. W takim klimacie powstał za­mysł utworzenia w Toruniu centrum dialogu społecznego. Promocji dialogu, jako ważnego narzędzia społecznego, służą coroczne Spo­tkania Toruńskie (Colloquia Thorunensia), organizowane przez diecezję, uniwersytet, zarząd miasta i towarzystwo naukowe.

Na miejsce spotkań, konferen­cji i dyskusji diecezja przeznaczyła budy­nek przy ul. Łaziennej. Korzystają z niego głównie świeccy, zainteresowani sprawa­mi społecznymi, religijnymi, formacyjny­mi. Nowe centrum dialogu zapewni lepsze miejsce na konferencje i spotkania, a tak­że zaplecze naukowe w postaci biblioteki dostępnej dla społeczeństwa.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Jakiego kapłana oczekuje dzi­siaj Kościół? Jakimi przymiotami powinien się wyróżniać?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Kościół oczekuje niewątpliwie ka­płanów o duchowości ewangelicznej, we­dług Serca Jezusowego, przyjaciół Boga i lu­dzi. W słowie przyjaźń zawiera się oddanie, wierność, poświęcenie. Oczekuje też Kościół kapłanów o solidnej formacji intelektualnej i duszpasterskiej, a także formacji ludzkiej, która stanowi naturalną płaszczyznę spotkań z ludźmi różnych i często odmiennych poglą­dów. Wierni oczekują na kapłana radosnego ze swego powołania, ponieważ tylko w klima­cie radości można przekazywać innym Ewan­gelię, radosną nowinę.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: Jak na przełomie minionego ćwierć­wiecza przebiegała współpraca Księdza Bi­skupa ze świeckimi i z duchowieństwem?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Patrząc z mojej strony, jest to współ­praca owocna, bez osobistych trudności. Ce­nię sobie współpracę z wiernymi świeckimi, zrzeszonymi w licznych stowarzyszeniach, ruchach i wspólnotach kościelnych. Są oni świadomi swej odpowiedzialności za Ko­ściół, ewangelizację, działalność charytatyw­ną i własną formację. Coraz więcej inicjatyw duszpasterskich pochodzi od rad diecezjal­nych i parafialnych. Znaczący jest też udział świeckich w sprawach administracyjnych i materialnych.

Cenię sobie również współpracę z kapłanami. Jest wielu duszpasterzy rozu­miejących potrzeby naszej diecezji i wydatnie ją wspomagających. Dzięki zaangażowaniu naszych kapłanów można było w minionym dwudziestoleciu utworzyć wszystkie struktu­ry, niezbędne dla życia diecezji.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Obchodzenie jubileuszu skłania do refleksji, podsumowań, ale także wyzna­czania pewnych celów. Nie można zatem nie zapytać o najbliższe plany, projekty, przedsię­wzięcia…

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: W dziedzinie duszpasterstwa diecezji sprawą ważną będzie wprowadzanie w życie uchwał Pierwszego Synodu Diecezji Toruńskiej, wypracowanych wspólnym wysiłkiem duchownych, osób kon­sekrowanych i wiernych świeckich. Synod oznacza pójście wspólną drogą. Jasne wyzna­czenie tej drogi ma ogromne znaczenie dla przyszłości Kościoła lokalnego.

Drugim zadaniem duszpasterskim będą misje poświęcone rodzinie, która obec­nie doświadcza wielu zagrożeń i wymaga wzmocnienia duchowego, aby była silna Bogiem. Misje odbędą się w każdej parafii, podobnie jak misje ewangelizacyjne sprzed 10 lat.

W zakresie inwestycyjnym planuje się ukończenie prac renowacyjnych katedry, domu księży emerytów i budynków muze­alnych oraz ukończenie budowli Centrum Dialogu wraz z wyposażeniem biblioteki. Wspomniane inwestycje wymagają czasu i nakładów finansowych, dlatego muszą być roztropnie planowane.

– Kl. Mateusz Cyrklaff: 7 czerwca 1999 roku gościliśmy tu, w Toruniu, bł. Jana Pawła II. Poprosimy o podzielenie się z nami wspo­mnieniami Księdza Biskupa związanymi z Oj­cem Świętym?

– Ksiądz Biskup Andrzej Suski: Wspomnień jest wiele, gdyż należę do pokolenia „JPII”. Moje pierwsze spotkania z arcybiskupem Karolem Wojtyłą miały miej­sce w Papieskim Instytucie Polskim w Rzymie przed zakończeniem Soboru Watykańskie­go II. Arcybiskup chętnie dzielił się z księżmi studentami przebiegiem obrad soborowych, a także własnymi refleksjami o Kościele w od­nowie soborowej. Później byłem świadkiem wyniesienia do godności kardynalskiej, na­stępnie inauguracji pontyfikatu po wyborze na Stolicę Piotrową.

Gdy zostałem biskupem, miałem wiele okazji do osobistych spotkań i rozmów z Ojcem Świętym, który często zapraszał do siebie biskupów odwiedzających Rzym z różnych okazji. W moim przypadku były to okazje z racji wizyty ad limina, synodu biskupów, prac w Papieskich Dziełach Mi­syjnych, udziału w kanonizacjach i beatyfi­kacjach oraz innych uroczystościach kościel­nych. Okazją do spotkań z Janem Pawłem II były też pielgrzymki diecezjalne do Rzymu i pielgrzymki Rodziny Radia Maryja. Z kolei, wraz z innymi biskupami, towarzyszyłem Ojcu Świętemu na szlakach pielgrzymkowych w Ojczyźnie. Najbardziej zapadły mi w pa­mięć i serce wizyty papieskie w Płocku i To­runiu. Dużym przeżyciem pod koniec ponty­fikatu była audiencja z okazji wręczenia Ojcu Świętemu doktoratu honorowego Uniwersy­tetu Mikołaja Kopernika.

Z tych wszystkich spotkań zabierałem w pamięci wizerunek Papieża, który budził entuzjazm swoją pobożnością, głębią naucza­nia, całkowitym oddaniem się Chrystusowi i Kościołowi oraz głębokim pochyleniem się nad człowiekiem.

– Kl. Wojciech Skolmowski: Dziękujemy serdecznie Księdzu Bi­skupowi za rozmowę. Pragniemy życzyć Ekscelencji jak najwięcej sił, zdrowia i błogosławieństwa Bożego w dal­szej posłudze biskupiej w naszej diecezji.

 

kl. Wojciech Skolmowski, rok V

 

kl. Mateusz Cyrklaff, rok IV