Diecezja Toruńska

W dekanacie brodnickim nieco na uboczu drogi między Lidzbarkiem Welskim i Nowym Miastem Lubawskim znajduje się wieś Brzozie z parafią powołaną w 1310 r. przez bp. Jana herbu Nałęcz z Płocka. Do biskupstwa płockiego parafia należała z górą 500 lat, dlatego do niedawna Brzozie było nazywane „Polskim” w odróżnieniu od pobliskiego Brzozia należącego do dzierżaw krzyżackich, przez to zwanego „Niemieckim” (po drugiej wojnie światowej – „Lubawskim”). W 1818 r. parafia weszła w skład diecezji chełmińskiej. Drewniany kościół parafialny w Brzoziu pw. Wszystkich Świętych, jeden z dziesięciu tego typu we wschodniej części diecezji, został postawiony w 1826 r. w miejscu poprzednich: XIV-wiecznego i jego następcy zbudowanego w XVI w., „który dla starości rozebrać musiano” (ks. Alojzy Fridrich, „Historya cudownych obrazów…”, 1903 r.). W latach 1879-1881 został gruntownie wyremontowany staraniem ówczesnego proboszcza ks. Leona Masłowskiego. Wtedy postawiono neogotycki ołtarz, w którym do tej pory znajduje się obraz Maryi z Dzieciątkiem, serce sanktuarium Matki Bożej Łaskawej.

Z dziejów sanktuarium

Obraz Maryi z Brzozia cieszył się opinią „łaskawego” już w końcu XVI stulecia i zachowywał ją w następnych wiekach, o czym świadczą dokumenty z kościelnych wizytacji (pierwszy z 1593 r.), późniejsze z XVIII w. W 1775 r. znajduje się wzmianka o opisie (niezachowanym do dziś) wizerunku i cudach, jakie za sprawą Maryi Łaskawej spłynęły na modlących się o Jej orędownictwo. Cudowność obrazu potwierdzają wota z imionami osób, które doznały łaski wstawiennictwa Matki Bożej, wśród nich plakietka wotywna z 1661 r. przedstawiająca tutejszego proboszcza, ks. Jana Obrembskiego, dziekana górznieńskiego, który klęczy w modlitewnej postawie przed Najświętszą Maryją Panną Królową z Dzieciątkiem. Niektóre wota „formą zewnętrzną, jak np. oka, ręki, nogi, ukazują tę łaskę” – pisał w 1880 r. ks. Jakub Fankidejski, a ks. Alojzy Fridrich w „Historyach cudownych obrazów…” z 1903 r. dzieli się relacjami wiekowych mieszkańców Brzozia, którzy zapamiętali kule i szczudła powieszone przy obrazie w poprzednim kościele na pamiątkę uzdrowienia. Z kolei żołnierze wracający z wojen zawieszali w podzięce za ocalenie swoje odznaczenia wojskowe. Ku sanktuarium dążyli od wieków pielgrzymi z okolicznych miejscowości, także z innych parafii, jak Górzno czy Jastrzębie, szczególnie w uroczystość Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, powierzając Matce Bożej swoje sprawy, błagając o zdrowie. Sprzed ołtarza z Jej obrazem płynęły też suplikacje zanoszone przez rolników, gdy „posucha lub słoty szkodliwe” zagrażały uprawom.

Do utrwalenia kultu Matki Łaskawej z Brzozia przyczynili się miejscowi proboszczowie, zarazem kustosze Jej sanktuarium, wśród nich ks. Leon Masłowski, który w latach 1879-81 wykonał gruntowny remont kościoła i konserwację obrazu (por. „Pielgrzym” nr 113/1881), ks. Ludwik Wollenberg, proboszcz w latach 1902-1935, wielki patriota, społecznik, odnowiciel świątyni, jego następcy – ks. Albin Kijora, duszpasterz Brzozia w latach 1936-1969, ks. kan. Czesław Burczyk, inicjator konserwacji obrazu w 1977 r., dzięki której odzyskał on pierwotny wygląd. Obecny proboszcz i kustosz sanktuarium ks. kan. Wiesław Wyszkowski, pełniący posługę w Brzoziu od 1987 r., dokonał szeregu prac remontowych przy świątyni-sanktuarium, dzięki którym odkryto m. in. fundamenty poprzedniego kościoła i zainicjował ponowną konserwację obrazu, która nadała mu pełny blask. Zasługą proboszcza jest odnowienie i postawienie nowych kaplic przydrożnych na terenie parafii, wśród nich połowa maryjnych. Jedna z nich, poświęcona Matce Bożej Fatimskiej, znajduje się w ogrodzie plebanii.  Z inicjatywy obecnego kustosza sanktuarium 13 września 2009 r., w roku poprzedzającym 700-lecie parafii, został dokonany akt uroczystej koronacji cudownego obrazu. Dokonał go bp Andrzej Suski podczas odpustu poprzedzonego trzydniowymi rekolekcjami, które poprowadził ks. kan. Wiesław Pacak. Za korony posłużyły dawne wota złożone w podzięce Maryi Łaskawej. W homilii Biskup Andrzej podzielił się radością z powodu wiary i ufności, którą mieszkańcy parafii pokładają we wstawiennictwie Maryi i wyraził nadzieję, że nadal będą trwali w oddawaniu czci Matce Bożej Łaskawej, już teraz koronowanej (por. „Głos z Torunia” nr 40/2009). Sanktuarium w Brzoziu, duchowe serce parafii, stanowi kameralną przestrzeń sprzyjającą osobistej modlitwie, kontemplacji, odzyskaniu wewnętrznego spokoju i wyciszenia, umocnienia w obliczu życiowych problemów, chorób i zwątpień. Chętnie przybywają tu narzeczeni, by przed obliczem Maryi i błogosławiącego Jezusa złożyć śluby małżeńskie i powierzyć wspólne życie ich łaskawej opiece. Uroczyście celebrowane są odsłonięcia cudownego obrazu przy dźwięku dzwonów i fanfar dobranych stosownie do okresu liturgicznego, przed Mszami św. w niedziele i święta o godz. 7.40, 9, 10.30.

Kustosz zaprasza

„Przyjdźcie do mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię” (Mt 11, 28). Zaprasza Ciebie, Pielgrzymie, Syn Boży z Maryją Łaskawą.
Spójrz, Ona, trzymając na rękach Jezusa, mówi: Weź Go! Dla Ciebie go zrodziłam! On Ciebie wesprze w każdym dążeniu i wszystkich sprawach życia. Przybądź do Sanktuarium w Brzoziu!

Cudowny obraz

Wyobrażenie Maryi Łaskawej nieznany XVI-wieczny artysta namalował techniką temperową na podkładzie z drewna lipowego. Przeprowadzone w XX w. prace konserwatorskie wykazały, że obraz był przemalowywany. Np. ok. 1880 r. różaniec otrzymał kolor srebrny; takiej samej barwy był kwiat w dłoni Jezusa – wtedy lilia. Dopiero konserwacja z roku 1977 przywróciła mu pierwotny wygląd, a przeprowadzona 22 lata później – dawny blask. Postacie Jezusa i Jego Matki występują na złotym tle symbolizującym niebo. Błękit szat – kolor Maryi – łączy się z dominująca bielą – barwą znamionująca świętość i nieskażenie grzechem; purpurowy kolor ubioru Jezusa sugeruje Jego królewskość i zapowiedź męczeństwa. Oboje łagodnie spoglądają na wiernych. Syn błogosławi Matkę, a w Jej osobie wszystkich ludzi. Trzy wyprostowane palce błogosławiącej dłoni przypominają, że jest Synem Boga Jedynego w Trójcy Świętej, a dwa złożone – o Jego dwoistej naturze: boskiej i ludzkiej. W prawej rączce Jezus trzyma gałązkę róży – symbol więzi między Bogiem i ludźmi; ponieważ doskonałym wzorem takiego zjednoczenia jest Maryja, róża jest także Jej symbolem. Stąd bierze się Jej określenie jako „Róży duchownej”. Matka Boża pokazuje nam różaniec, wzywając do odmawiania modlitwy, której tajemnice układają się w symboliczną różę.

Kult Maryi Łaskawej

•    Nowenna do MBNP po Mszy św. o godz. 17
•    Godzinki o Narodzeniu Najświętszej Maryi Panny przed Mszą św. o godz. 8.50
•    Uroczystości odpustowe poprzedzone rekolekcjami
•    Pielgrzymki w dniu odpustu              
•    Wota
•    Koronacja obrazu
•    Doroczny Przegląd Pieśni Maryjnych po niedzieli odpustowej
Odpusty
•    Narodzenia Matki Bożej; niedziela po 8. września. Msza św. o godz. 11.30 (główny odpust)
•    Wszystkich Świętych; Msza św. o godz. 10.30
                                                                                               
Wojciech Wielgoszewski